Ogród młodzieży – Ogród Gospodarki Obiegu Zamkniętego to jedno i to samo, bo dla nas – młodzieży gospodarka oparta na obiegu zamkniętym jest szczególnie ważna – to jedyna droga do tego, abyśmy na starość mogli spokojnie cieszyć się tym co oferuje cywilizacja. Teraz musimy wprowadzać zmiany, które wpłyną na przyszłość nas wszystkich. Mowa oczywiście o zmianach klimatu, na które receptą są właśnie obiegi zamknięte.

Nasz ogród wymyśliliśmy, zaprojektowaliśmy, zbudowaliśmy i będziemy pielęgnować ciągle z myślą o ograniczaniu emisyjności i wyjmowania głowy z szufladki gospodarki liniowej. Używamy ponownie, dbamy o biodegradowalność materiałów, wybieramy rośliny rodzime, konstruujemy tak, aby stworzyć warunki dla fauny i roślinności potencjalnej, dbamy o retencję wody. Stosujemy umiar, projektujemy tylko tyle ile trzeba, bo wiele rozwiązań już jest w przestrzeni, tylko musimy nauczyć się je dostrzegać. Staraliśmy się jednocześnie wprowadzić różne funkcje, bo najbardziej eko byłoby wcale nie dotykać tego terenu. Mamy część użytkową, z warzywnikiem, ziołami, permakulturą bez nawozów i kompostownikiem. Część reprezentacyjno – rekreacyjną stworzoną przy wykorzystaniu materiałów które mieliśmy pod ręką. Całość ma walor przede wszystkim edukacyjny, ale nie zapomnieliśmy o tym, że przestrzeń powinna być piękna- jakkolwiek byśmy tego nie definiowali. Wierzymy, że to tylko niewielka próbka tego, co można osiągnąć w dziedzinie projektowania przestrzeni, przy zachowaniu zgodności z ideami GOZ.

Upcykling – modyfikowanie konstrukcji i skrzyń

Upcykling to takie przetwarzanie materiału, które pozwala otrzymać coś o większej wartości, niż rzecz przetworzona. Użyliśmy ponownie konstrukcji zbudowanej rok temu, ale przekształciliśmy ją tak, aby nadać jej nowy wymiar funkcjonalny i estetyczny. Wykorzystaliśmy też używane lustro, staraliśmy się stworzyć niewielki zakątek, w którym można byłoby się zastanowić, gdzie jest granica pomiędzy wnętrzem a zewnętrzem pod kątem funkcjonalności.

Wykorzystywanie OZE – lampy zasilane energią słoneczną

Energia słoneczna jest tanim czystym źródłem energii. Pozyskiwanie jej ze słońca jest najbardziej ekologicznym sposobem produkcji prądu. Przekształcana w energię elektryczną zasila różne urządzenia, w tym przypadku elementy oświetlenia. Niestety elementy związane z OZE są aktualnie produkowane w Polsce na małą skalę, więc nie mogliśmy skorzystać z produktów lokalnych, ale staraliśmy się, aby wszystkie potrzebne materiały były produkowane jak najbliżej miejsca realizacji. 

Retencja wody 

• rozszczelnienie nawierzchni

Zaprojektowaliśmy wolne przestrzenie pomiędzy modułami nawierzchni, tak aby woda deszczowa mogła swobodnie wnikać w szczeliny. Taki zabieg to jeden ze sposobów na zwiększenie retencji

• wykorzystanie spadków terenu  

Teren nie jest ukształtowany na wzór idealnie poziomej płaszczyzny. Ukształtowany jest w taki sposób, aby wzniesienia, obniżenia i spadki kierowały wodę deszczową do określonych miejsc. Dzięki temu woda ma szansę powoli wsiąknąć w grunt w pobliżu miejsca, na które spadła, a nie jest kierowana od razu do kanalizacji. Takie działania mogą zapobiec powodziom związanym z kanalizacją, która nie jest przystosowana do deszczy nawałnicowych

• rabaty deszczowe

Rabaty deszczowe to miejsca, do których kierowana jest woda z terenu. To najniżej położone punkty, w których woda może się zebrać i powoli przeniknąć w głąb gleby. Obsadzenie tych punktów roślinami pozwala na transpirację. Woda nie paruje od razu bezpośrednio z gruntu, ale pozwala rozwijać się roślinom. Rośliny te uwalniają magazynowaną wodę powoli, utrzymując temperaturę i wilgotność powietrza. 

Grządka hugelkulturowa

Grządka hugelkulturowa to ciekawy ogrodowy twór, który pozwala na obniżenie emisyjności w porównaniu do standardowej grządki. Jest to rodzaj wyniesionego wału ziemnego, który jest wypełniony drewnem. Nie stosuje się przekopywania ziemi, a nawozy sztuczne zastąpione są naturalnymi procesami. Ułożenie stosu naprzemiennie z gleby, ściółki i kawałków drewna pozwala na wytwarzanie się naturalnej próchnicy, która dostarcza roślinom potrzebnych składników.

Wykorzystanie pnączy/ zarastanie – maksymalne zarastanie przy minimalnym obszarze, zwiększenie powierzchni czynnej biologicznie

Wprowadzanie pnączy do przestrzeni ogrodowych/miejskich uatrakcyjnia przestrzeń i poprawia mikroklimat. Pnącza wytwarzają tlen, pochłaniają dwutlenek węgla, zatrzymują zanieczyszczenia powietrza i zwiększają jego wilgotność, co w kontekście miasta jest rzeczą bardzo istotną. Dodatkowo mogą stanowić naturalną warstwę izolacyjną np. jako osłona od wiatru, przy czym nie są roślinami wymagającymi dużej pielęgnacji i troski.

Umiar – minimalizacja nawierzchni betonowych

Projektując przestrzenie często puszczamy wodze fantazji, tworzymy dużą ilość pomysłów. Zapominamy o umiarze, chcąc wykorzystać wszystkie możliwości. Warto jednak się zastanowić, czy duża ilość powierzchni nieprzepuszczalnych jest potrzebna? Czy wszystko trzeba wybetonować? A gdyby tak zostawić przestrzenie w kostkach/betonie na roślinność, która się tam wkradnie i zapełni naturalnie nawierzchnie? Umiar nie jest ograniczaniem, a otwarciem się na nowe możliwości.

Kompostownik – obieg materii organicznej, naturalny nawóz California

Kompostowanie to jedna z kluczowych kwestii w kontekście ogrodu GOZ. Większość organicznych odpadów z ogrodu jak i z budynków można poddać kompostowaniu. Aktywność mikroorganizmów pozwala na przemianę niepotrzebnej materii w świetną świeżą glebę pełną odżywczych substancji, którą można ponownie wykorzystać w ogrodzie.

Brak degradacji gleby- nie używanie ciężkiego sprzętu

Gleba to twór złożony z drobinek o różnym składzie i frakcji. W oparciu o stosunek tych frakcji i skład chemiczny określamy glebę dobrej i złej jakości.  Bardzo ważnym czynnikiem w funkcjonowaniu gleby są puste przestrzenie między tymi drobinkami czyli przepuszczalność. To przepuszczalność pozwala na wniknięcie wody do głębszych partii i a po jakimś czasie powolne parowanie i stabilizację okolicznego mikroklimatu. Ciężki sprzęt, taki jak np. koparki zbija glebę i zmniejsza przepuszczalność, co uniemożliwia wegetację i skuteczną retencję. Aby temu zapobiec, wszystkie potrzebne prace wykonaliśmy bez użycia ciężkich sprzętów. 

Roślinność rodzima- zachowanie mikroklimatu

Roślinność zaprojektowana w ogrodzie w większości zaczerpnięta została z naturalnych, rodzimych zbiorowisk odpowiednich dla naszego położenia geograficznego. Przyroda i klimat to nierozerwalny system, aby zachować/ przywrócić klimat w którym nam jako ludziom będzie się żyło dobrze, system powinien być utrzymany w równowadze, a każde wprowadzenie obcego gatunku tę równowagę zaburza, dlatego korzystanie z flory rodzimej jest tak ważne.

Roślinność potencjalna

Roślinność potencjalna, czyli roślinność rozwijająca się samoistnie, w sposób niekontrolowany, bez ingerencji człowieka na opuszczonych, zniszczonych terenach. Rośliny te pokazują potencjał natury, tworząc niesamowite układy zieleni na niewykorzystywanych miejscach. Jest to forma sztuki, którą tworzy natura, a my jako ludzie możemy dostrzegać jej twór poprzez wspinające się na budynki pnącza, czy szczeliny wypełniające się roślinną mozaiką. 

Zielony dach/stół

Na stole zalewowym mogą państwo zobaczyć zastosowanie technologii wykorzystywanej na zielonych dachach. Warstwa izolacyjna, przepuszczalna, odżywcza a na górze roślinność. Zielone dachy to wydajny i prosty sposób na zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej. Warto je wprowadzać w jak największej ilości, szczególnie w miastach. Zapobiegają nagrzewaniu się, czyli minimalizują efekt tzw. miejskiej wyspy ciepła. Tutaj wariacja na temat zielonego dachu na stole.

Rośliny pachnące i miododajne- korzystne warunki dla fauny

Dążąc do obiegów zamkniętych w przestrzeni, trzeba pamiętać o symbiozie ludzi ze zwierzętami, w tym szczególną uwagę warto poświęcić zapylaczom.  Jednym z bardziej wdzięcznych zwierząt, które można zaprosić do miasta jest pszczoła. Miód z pasiek miejskich jest zdrowszy od jakiegokolwiek innego, pod tym kątem, że nie zawiera chemicznych substancji używanych na polach. Na terenie znajduje się pasieka, a w ogrodzie GOZ posadzono rośliny miododajne, które chętnie będą odwiedzane przez pszczoły. To tylko cegiełka w całym systemie, który staramy się tworzyć w naszych projektach, a tym samym czynić jak najbardziej bioróżnorodnym – kwiaty przyciągają też motyle i inne owady, które stanowią pożywienie dla ptaków i pełnią inne istotne funkcje.

Ogród warzywny- użytkowa funkcja przestrzeni

Ogrody/przestrzenie nie muszą ograniczać się tylko do funkcji estetycznej, można rozszerzać działanie w ogrodzie o aspekty użytkowe. Zakładając ogródki warzywne, ziołowe zwiększamy bioróżnorodność. Dodatkowo wyhodowane rośliny można wykorzystać na własny użytek ze świadomością, że są wolne od chemikaliów i pestycydów. Odpady roślinne nadają się do kompostowania i wykorzystania jako naturalny nawóz. Przy obecnych technologiach ogród warzywny może być naprawdę imponujący i atrakcyjny.